Irakurketaren ulermen

Irakurrizko ulermena irakurtzen jakiteaz haraindi, pertsona batek irakurtzen duen testu baten esanahia ulertzeko ahalmenari deritzo, testuaren edukia interpretatuz eta aztertuz. Definizio horren baitan, irakurriaren ahalmenean irakurriz jasotako informazioa modu egokian dekodifikatu, eratu eta irudikatzea, testuaren informazioan oinarrituta erabaki zuzenak hartzea eta informazio adierazgarria aukeratzen jakitea barne hartzen dira, besteak beste. Ildo horretatik, irakurrizko ulermena bi ikuspuntu hauetatik azter daiteke: produktu edo emaitza moduan, pertsona batek irakurritako testua modu egokian ulertu eta gogoratu egiten duenean; eta prozesu moduan, irakurleak irakurritakoa barneratu eta prozesatzeko eragiketa mentalen multzo moduan.

Beste alde batetik, irakurrizko ahalmena, irakurtzen duen pertsonari zein irakurtzen den testuari dagokiola nabarmendu behar da; izan ere, testu bat ez ulertzearen kausa pertsonaren arazoa (dislexia, esaterako) zein testuaren akatsa izan daiteke. Irakurrizko ahalmena hezkuntza desegoki baten ondorioa ere izan daiteke, hizkuntza ondo ez jakitearen ondorioa.